โรคสมาธิสั้น ADHD คือ ? อาการของโรคสมาธิสั้นและสาเหตุ

โรคสมาธิสั้น ADHD คืออะไร ?

โรคสมาธิสั้น ภาษาอังกฤษ Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) เป็นปัญหาทางพฤติกรรมที่พบได้บ่อยในเด็กวัยเรียนและเป็นสาเหตุอันดับหนึ่งที่ทำให้เด็กมีปัญหาการเรียน เกิดจากความบกพร่องในการทำหน้าที่ของสมอง มีอาการหลักเป็นความผิดปกติทางด้านพฤติกรรมได้แก่

• ขาดสมาธิ
• ซนอยู่ไม่นิ่ง
• หุนหันพลันแล่น
• ขาดการยับยั้งชั่งใจ

ที่เป็นมากกว่าพฤติกรรมตามปกติของ เด็กในระดับพัฒนาการเดียวกัน โดยแสดงอาการต่อเนื่องจนทำให้เกิดผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันและการเรียน ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมกับอายุและระดับพัฒนาการโดยที่ความผิดปกติดังกล่าวเกิดขึ้นก่อนอายุ 12 ปี อาการต้องเป็นมาตลอดต่อเนื่องไม่ต่ำกว่า 6 เดือน

อาการของโรคสมาธิสั้น

อาการของโรคสมาธิสั้นในเด็กและวัยรุ่นจะมีความแตกต่างกันในแต่ละช่วงวัย คุณพ่อ คุณแม่ คุณครู จะสามารถสักเกตอาการของเด็กที่มีแนวโน้วที่จะเป็นโรคสมาธิสั้นได้จากพฤติกรรมเหล่านี้

เด็กวัยอนุบาล

• ชมผิดปกติ
• อยู่ไม่นิ่ง
• วิ่งหรือปีนป่ายไม่หยุด
• พูดมาก
• เล่นเสียงดัง
• รอคอยได้น้อย

วัยประถมศึกษา

• วอกแวกง่าย ไม่สามารถนั่งทำงาน หรือการบ้านได้จนเสร็จ
• อาจมีปัญหาการเรียน จากการขาดสมาธิ หรือมีภาวะบกพร่องด้านการเรียนรู้ร่วมด้วย
• อดทนรอคอยได้น้อย ทนต่อความคับข้องใจไม่ค่อยได้
• มักจะรบกวนชั้นเรียน ไม่ค่อยให้ความร่วมมือในการปฏิบัติตามกฏของห้องเรียน
• มีโอกาสแกล้งเพื่อน หรือถูกเพื่อนแกล้ง ได้มากกว่าเด็กทั่วไป ซึ่งเกิดจากเด็กไม่รู้วิธีการเล่นหรือปฏิบัติต่อผู้อื่นอย่างเหมาะสมจึงมักถูกเพื่อนปฎิเสธ เด็กวัยเรียนมักมีปัญหาสังพันธภาพกับบุคคลรอบข้างจากการแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมกับกาลเทศะซึ่งก่อให้เกิดความรำคาญแก่ผู้อื่น
• เด็กสมาธิสั้น มีโอกาสติดเกม หรือสื่อสังคมออนไลน์ได้มากกว่าเด็กทั่วไปประมาณ 3 เท่า

วัยมัธยมศึกษา

• ไม่มีสมาธิ เบื่อง่าย หรือวอกแวกง่าย
• ใจร้อน ขาดความยับยั้งชั่งใจ
• มีปัญหาการเรียนมากขึ้น อาจพบภาวะซึมเศร้าที่สืบเนื่องจากการไม่ประสบความสำเร็จในการเรียน
• มีพฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น เช่น การใช้สารเสพติด ติดเกม ติดการพนัน การมีเพศสัมพันธ์ไม่ปลอดภัย อาจพบพฤติกรรมเกเร ละเมิดกฏหมาย ทะเลาะวิวาท เป็นต้น

ถ้าหากผู้ปกครองและคุณครูไม่แน่ใจในพฤติกรรมของเด็ก ท่านสามารถใช้แบบประเมินเพื่อช่วยในการตรวจสอบอาการเบื่องต้นได้นะคะ

แบบประเมินอาการสมาธิสั้น (SNAP-IV)

แบบประเมินนี้ใช้เพื่อประเมินตัวเด็กเบื้องต้น ไม่ใช่การวินิจฉัยโรค

สาเหตุของโรคสมาธิสั้น

ด้านประสาทวิทยา

ผู้ป่วยโรคสมาธิสั้นมีลักษณะความผิดปกติในสมอง ทั้งโครงสร้างของสมอง การทำงานและการพัฒนาของระบบประสาท รวมถึง สารเคมีต่างๆ ในสมองมีความผิดปกติไป

พันธุกรรม

หากมีคนในครอบครัวเป็นโรคสมาธิสั้น โดยเฉพาะญาติลำดับแรก (พ่อแม่ / พี่น้อง) ก็จะมีโอกาสที่เด็กจะเป็นโรคสมาธิสั้นได้มากกว่าคนทั่วไป 4 - 5 เท่า

สิ่งแวดล้อม

สิ่งแวดล้อมเริ่มมีผลต่อเด็กตั้งแต่ระหว่างการตั้งครรภ์ เป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคสมาธิสั้นได้ เช่น ความเครียดของแม่ แม่สูบบุหรี่หรือดื่มสุรา การได้รับสารพิษระหว่างการตั้งครรภ์ ระหว่างการคลอด เช่น คลอดก่อนกำหนด หรือมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติ หรือขาดออกซิเจนคณะคลอด รวมไปถึงสิ่งแวดล้อมระหว่างการเจริญเติบโตของเด็ก เช่น มีการบาดเจ็บของสมอง ความผิดปกติของไทรอยด์ฮอรโมน ภาวะโภชนาการไม่ดี รวมไปถึงการดูโทรทัศน์ หรือเล่นเกมมากเกินไป ล้วนแต่เป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องทั้งสิ้น

จิตสังคม

สภาพครอบครัวที่วุ่นวาย หรือความขัดแย้งในครอบครัว การดูแลที่เหมาะสม การถูกทารุณกรรมหรือล่วงละเมิด และการต้องเผชิญกับความทุกข์ยากในวัยเด็ก ไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคสมาธิสั้น แต่สามารถทำให้อาการของโรครุนแรงมากขึ้น

ที่มา : สังคมไทย เข้าใจสมาธิสั้น ADHD Awaness Month

สื่อ Visual : ADHD Awaness Day 2021